Analogi GLP-1 to leki z sukcesem wykorzystywane w leczeniu cukrzycy i otyłości. W celu redukcji masy ciała wykorzystuje się głównie trzy z nich: liraglutyd, semaglutyd i tirzepatyd. Wszystkie trzy podawane są w postaci wstrzyknięć podskórnych. Choć preparaty te w krótkim czasie zdobyły ogromny rozgłos, warto wiedzieć jak stosować je z głową, by terapia była bezpieczna, a uzyskane dzięki nim efekty – trwałe.
1. Dobrze wykorzystaj czas leczenia!
Analogi GLP-1 to potężny oręż w leczeniu otyłości – dają one wielu pacjentom możliwość zredukowania masy ciała w sposób dotychczas osiągalny głównie za sprawą operacji bariatrycznych. To świetne narzędzie, ale pamiętajmy, że samo w sobie w żaden sposób nie wpływa na PRZYCZYNY otyłości. Jeśli te pozostaną niezaopiekowane, to z dużym prawdopodobieństwem po zakończeniu terapii analogami GLP-1 masa ciała (w mniejszym lub większym zakresie) powróci. Czas leczenia to idealny moment żeby przyjrzeć się powodom, które stały za nadmierną masą ciała i odpowiednio je zaadresować. Tu sprawa u każdego jest indywidualna – być może potrzebujesz wsparcia psychoterapeuty w nauczeniu się regulacji emocji bez wykorzystania jedzenia, może trenera który pokaże Ci jak cieszyć się ruchem czy dietetyka który wyjaśni podstawy bilansowania posiłków albo psychodietetyka by odbudować zdrową relację z jedzeniem. Doświadczony lekarz prowadzący leczenie po przeprowadzeniu wywiadu z pewnością podpowie Ci jak ukierunkować swoje działania.
2. Pilnuj ilości białka w diecie!
W trakcie leczenia otyłości naszym celem jest redukcja tkanki tłuszczowej – bardziej niż magiczna zmiana cyferek na wadze cieszy nas zmiana składu ciała, widoczne zmienianie się jego proporcji, z jednoczesnym odzyskiwaniem przez pacjenta sprawności fizycznej. Z kolei tym, czego nie chcielibyśmy tracić jest tkanka mięśniowa, a to dlatego, że jej ilość w dużej mierze determinuje nasz metabolizm, insulinowrażliwość, a także zdrowie układu kostno-mięśniowego i zdolność do wszechstronnego ruchu. To właśnie dlatego zadbanie o odpowiednią ilość białka w diecie jest kluczowe w trakcie terapii analogami GLP-1! Uwzględnienie należnej ilości białka w poszczególnych posiłkach sprzyjać też będzie dłuższemu utrzymywaniu uczucia sytości i lepszej kontroli nad apetytem.
3. Pij odpowiednią ilość płynów!
Odpowiednie nawodnienie to jeden z istotnych elementów zdrowia, nabierający szczególnego znaczenia w trakcie leczenia analogami GLP-1. Spożywanie odpowiedniej ilości płynów (w tym przede wszystkim wody) wpływa pozytywnie na regulację pracy przewodu pokarmowego, ograniczając ryzyko pojawienia się zaparć (bywających dość częstym działaniem niepożądanym leczenia). Korzystnie wpływa także na regulację sytości. Zapotrzebowanie na płyny w diecie można oszacować mniej więcej mnożąc 30ml przez masę ciała – dla większości dorosłych osób będzie to pomiędzy 1,5 a 3,5l. Pamiętaj, że zapotrzebowanie na płyny może zwiększać się przy zwiększonej aktywności fizycznej, w chorobie czy w trakcie upałów!
4. Unikaj alkoholu!
W trakcie leczenia najlepiej zrezygnować z alkoholu – przyjmowany równolegle do leków może potencjalnie zwiększać ryzyko ich działań niepożądanych (od tych najbardziej powszechnych jak nudności czy zgaga, po te znacznie rzadsze i zdecydowanie poważniejsze jak zapalenie trzustki czy pogorszenie funkcji wątroby). Alkohol dostarcza do diety tzw. “pustych kalorii” (bez żadnych wartości odżywczych), a także zmniejsza kontrolę impulsów (mogąc przyczyniać się tym samym do podjadania i mniej optymalnych wyborów żywieniowych, a co za tym idzie – nadwyżki kalorycznej). Szczególnie niebezpieczne może być łączenie alkoholu z analogami GLP-1 stosowanymi wraz z innymi lekami przeciwcukrzycowymi (jak pochodne sulfonylomocznika czy insulina) w łączonej terapii cukrzycy i otyłości – może prowadzić to do groźnych spadków poziomu cukru we krwi i poważnych konsekwencji. Dość często zdarza się również, że w trakcie leczenia zdecydowanie zmniejsza się tolerancja alkoholu i po drinku czy dwóch może pojawić się złe samopoczucie. Alkohol w każdej dawce jest szkodliwy dla zdrowia, więc rezygnując z niego naprawdę niewiele tracisz!
5. Jedz niewielkie porcje!
W trakcie terapii – a szczególnie na jej początku – mogą pojawić się objawy niepożądane związane ze zwolnionym opróżnianiem żołądka i spowolnionym pasażem przez przewód pokarmowy, takie jak nudności, wymioty, zgaga, uczucie pełności czy brak apetytu. Aby zmniejszyć ich nasilenie szczególnie ważne jest rozplanowanie posiłków na więcej mniejszych objętościowo porcji. Nawet jeśli Twój apetyt jest silnie przyhamowany dbaj o to by dostarczać swojemu organizmowi wartościowe pokarmy obejmujące przynajmniej minimalne zapotrzebowanie kaloryczne z odpowiednią ilością składników odżywczych. Głodzenie się może wpłynąć na zwolnienie Twojego metabolizmu, a to utrudniać będzie długotrwałe utrzymanie efektów redukcji masy ciała.
6. Zmieniaj igły!
Każda dawka leku powinna być podana z wykorzystaniem świeżej, nowej igły. Każde kolejne wkłucie powoduje znaczne stępienie igły i może wpłynąć na dystrybucję leku. Używanie wielokrotnie tych samych igieł zwiększa także ryzyko miejscowej infekcji skórnej. Igły bez problemu kupisz w aptece, nie potrzebujesz na nie recepty – w doborze odpowiedniej igły (lub strzykawki – jeśli przyjmujesz lek sprzedawany w fiolkach) doradzi Ci farmaceuta lub lekarz prowadzący (informacje o rodzaju igły znajdziesz także w ulotce załączonej do opakowania). Pamiętaj też o podstawowych zasadach higieny towarzyszących podawaniu preparatu (umyciu rąk, oczyszczeniu skóry), a także odpowiedniej utylizacji zużytych igieł (zawsze zabezpieczonych!).
7. Nie odstawiaj leków samodzielnie!
Analogi GLP-1 są lekami przeznaczonymi do długotrwałych, trwających przynajmniej kilka (a zwykle kilkanaście) miesięcy terapii (niekiedy również do przewlekłego stosowania). Samodzielne odstawianie leku bez konsultacji z lekarzem po pierwszym zadowalającym spadku wagi może skutkować szybkim jej powrotem do punktu wyjścia, a w dodatku – jak pokazuje doświadczenie – późniejszą nieskutecznością leku przy kolejnej próbie terapii. Zaufaj swojemu lekarzowi i w razie wątpliwości skonsultuj z nim ewentualne modyfikacje planu leczenia.
Pamiętaj, że analogi GLP-1 są lekami i powinny być przyjmowane jedynie na zalecenie lekarza, a terapia nimi powinna być ściśle monitorowana i prowadzona przez specjalistę, który wesprze Cię w procesie leczenia. Dla bezpieczeństwa i skuteczności preparaty muszą być oryginalne i odpowiednio przechowywane – zawsze wydawane w aptece na receptę!
